Mijn favorieten
Mobiel menu openklappen

Zoek hier in Culemborg Klopt

Generic filters
Exact matches only

Pietersgasthuis

Achterstraat 6

4101 BB

Culemborg

Plan je route

Dit markant gesitueerde huis met trapgevel is alles wat rest van het middeleeuwse Sint–Pietersgasthuis. Al in 1386 wordt het vermeld als een huis voor zieken en armen, zowel bewoners van de stad als reizigers. Ook gewonde soldaten werden er verpleegd.

In 1421 is sprake van een nieuw gasthuis, maar dat zal bij de grote stadsbrand in 1422 zijn verwoest en kort daarna weer opgebouwd. Het gasthuis besloeg het blok huizen tot aan de Korte Meent. De drie ‘beyerts’, vertrekken voor vreemdelingen en daklozen, boden elk plaats aan zes bedden. Op een hoek was het ‘pockhuys’ voor besmettelijke zieken gesitueerd, dat tien bedden telde. Maar als je het pech had besmet te raken met – de destijds alom gevreesde – lepra (melaatsheid), dan werd je buiten de Lekpoort in een dependance genaamd het ‘melaten huysinge’ ondergebracht, waar zeven bedden stonden. De uiterwaard waar het melaatsenhuis ooit stond heet nog altijd de ‘Lazaruswaard’, naar de gelijknamige dode die door Christus weer tot leven werd gewekt.

Tot het gasthuiscomplex hoorde ook een eigen boerderij en een kapel. Uit oude rekeningen valt op te maken dat het gasthuis tot ver in de 16e eeuw nog als zodanig heeft gefunctioneerd. Na 1569 raakte het van lieverlee steeds meer buiten gebruik.

De Lutherse kerk naast het Pietersgasthuis is in 1839 gebouwd ter plaatse van de oude Pietersgasthuiskapel. In het plaveisel van het voorpleintje is de contour van het koor van de kapel nog te zien: de oriëntatie van de Lutherse kerk is dus precies tegenovergesteld aan die van de kapel.

Het gasthuis was afhankelijk van giften, van bedelen en van erfenissen die zogeheten ‘proveniers’ bij overlijden in het gasthuis nalieten. In de kapel werd gebeden voor de gulle gevers.


Lees meer