Het terrein waar zich van ongeveer 1270 tot 1672 het trotse kasteel van de heren, later graven van Culemborg verhief, is in de loop van de 19de eeuw goeddeels veranderd in een romantische tuin met fruitbomen en twee monumentale rode beuken. In de tuin staan een bakstenen, zeshoekig tuinpaviljoen met een rieten tentdakje uit 1846 en twee fruitschuren uit het begin van de twintigste eeuw. Tussen de schuren staat nog een stukje 16de eeuwse muur overeind als enig bovengronds restant van het kasteel. Ondergronds zijn de fundamenten van het kasteel nog vrijwel intact aanwezig. Het kasteel was een zogeheten waterkasteel van het veelhoekige type.
Het bestond uit drie onderdelen: de ‘Opperhof’ met het hoofdgebouw, de ‘Nederhof’ met de toegangspoort en een aantal dienstgebouwen, en de stallen. Ieder onderdeel was omgracht. Daarnaast was er nog een grote formele tuin langs de (Oostersingel) Elisabethdreef met daarin een ‘lusthuis’ en kaatsbaan. Ook de Volencampen maakten deel uit van het kasteelcomplex.
De kasteeltuin is een rijksmonument. Sinds 1985 is een groep amateurarcheologen(bezig om de archeologische resten van het kasteel te onderzoeken, te fotograferen, in te meten en vast te leggen. Tijdens het onderzoek zijn in de loop van de jaren vele uitzonderlijke archeologische vondsten gedaan, waarvan een wisselend deel elk jaar tentoongesteld wordt. Het resultaat hiervan is te zien in ‘De Groene Schuur’. Vrijwilligers geven hier rondleidingen voor jong en oud.
Een van de opvallendste vondsten werd in 1991 gedaan. Het betreft een tweedelige, zogenaamde monniksbeker van Siegsburgs steengoed uit het derde kwart van de 16de eeuw. De beker drijft onmiskenbaar de spot met de katholieke geestelijkheid. Hij zou hebben toebehoord aan graaf Floris I van Pallandt (1537-1598), die in 1564 – mede onder invloed van zijn Lutherse vrouw, de Duitse gravin Elisabeth von Manderscheidt – was overgegaan tot het gereformeerde geloof.
Het verhaal gaat dat graaf Floris in 1567 bij zijn overhaaste vlucht naar Duitsland de beker in de slotgracht zou hebben gedumpt. Dat klinkt aannemelijk, opgepakt worden in het bezit van dergelijke huisraad zou hem ongetwijfeld duur hebben komen te staan, zeker nu hij was gedaagd voor de door de hertog van Alva ingestelde Raad van Beroerten. Die veroordeelde Floris bij verstek voor zijn aandeel in de onlusten tijdens de Beeldenstorm in 1566. Hij werd verbannen en zijn bezittingen werden verbeurd verklaard. In 1572 hebben Spaanse troepen daadwerkelijk het kasteel een tijdlang bezet. Pas na het vertrek van Alva zou Floris weer naar zijn Culemborgse kasteel terugkeren.”.
Geopend: april tot en met oktober op zaterdag van 13.00-17.00 uur.
Lees meer